Projektowanie bez barier: aranżacje wnętrz na miarę XXI wieku

Aranżacje wnętrz na miarę XXI wieku cechuje nie tylko dbałość o walory wizualne, ale przede wszystkim nowy sposób myślenia o wnętrzu, uwzględniający wymogi funkcjonalności oraz komfortu WSZYSTKICH domowników. Dlatego projektanci wnętrz starają się wychodzić naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych i starszych.

Komunikacja pionowa i pozioma

Jak wynika z Badań Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonych w roku 2015, średni współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wynosił jedynie 25,9% – liczba ta najlepiej obrazuje sytuację społeczną osób niepełnosprawnych. Dlatego nowoczesny projekt wnętrza powinien uwzględniać różnice w możliwościach ruchowych użytkowników oraz ich zmienne potrzeby. Przy jego aranżacji trzeba pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej komunikacji pionowej i poziomej, zachowaniu zasad ergonomii oraz zagwarantowaniu łatwego dostępu do wszystkich pomieszczeń w budynku. Coraz częściej rezygnujemy ze standardowego trwałego podziału pomieszczenia na strefy. Rosnącą popularnością cieszą się mobilne rozwiązania, m.in. ściany przesuwane, umożliwiające bezproblemowe dostosowanie rozkładu stref wnętrza do aktualnych potrzeb domowników.

Należy pamiętać o konieczności zniwelowania zróżnicowania poziomu posadzki oraz zapewnieniu odpowiedniej szerokości schodów. Do kluczowych czynników adaptacji pomieszczenia należy unikanie progów lub stosowanie listwy podprogowej o małym stopniu nachylenia (nie wyższej niż 2 cm – stworzonej ze stali, aluminium, drewna lub gumy). Trzeba  pamiętać także o uwzględnieniu wysokości i rodzaju wózka, a także jego powierzchni manewrowej – jej minimalna średnica oscyluje na poziomie 1,5 m.

Niestandardowe modele drzwi

W przypadku aranżacji wnętrz dla niepełnosprawnych dużą rolę odgrywa wybór drzwi. Dostęp do pomieszczeń ułatwią przesuwne drzwi automatyczne oraz modele rozwierane wyposażone w napęd elektrohydrauliczny z funkcją stałego otwarcia. Przyjmuje się, że minimalna szerokość drzwi wewnętrznych w pomieszczeniach mieszkalnych powinna wynosić 90 cm. Pamiętajmy jednak, że wraz ze wzrostem szerokości, rośnie także masa skrzydeł, których ciężar nie powinien nadmiernie obciążać stawów.

Aranżacja wnętrza łazienki

Do kluczowych czynników warunkujących możliwość codziennego funkcjonowania należy odpowiedni projekt łazienki. Zastosowanie znajdą tu urządzenia sanitarne dostosowane do potrzeb osób posiadających problemy z poruszaniem się. Przyjmuje się, że maksymalna wysokość górnej krawędzi umywalki nie powinna przekraczać 80 cm. Należy również pamiętać o doborze odpowiedniej armatury – modeli bezdotykowych lub jednouchwytowych. Odległość baterii od krawędzi umywalki nie powinna przekraczać 40 cm. Warto zainwestować w specjalne uchwyty i poręcze umożliwiające dostęp do innych urządzeń oraz siedziska prysznicowe.

Założenia architektury bez barier nie ograniczają się wyłącznie do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową. Kompromis powinny gwarantować niestandardowe rozwiązania umożliwiające także przepływ informacji wizualnych, dotykowych oraz dźwiękowych. Ciekawą alternatywę dla tradycyjnych rozwiązań stanowią domy inteligentne, oparte na systemach fotokomórek oraz sprzętów obsługiwanych za pomocą pilotów. To one powinny stanowić standard, ułatwiający życie osobom borykającym się z problemami zdrowotnymi.

Architektura bez barier a prawo

Elementarne zasady projektowania bez barier znajdują coraz szersze odzwierciedlenie w przepisach prawa. W dniu 16 grudnia 2002 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku określające warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać zarówno lokale mieszkalne, obiekty usługowe, jak i budynki użyteczności publicznej. Ustawodawca nakłada m.in. wymóg montażu pochylni, zarówno w już istniejących, jak i nowych obiektach. Celem regulacji prawnych jest zagwarantowanie wszystkim użytkownikom tej samej dostępności do budynków, a co za tym idzie – zapewnienie równości szans. Właśnie dlatego likwidacja barier architektonicznych to jedno z najważniejszych narzędzi do walki z wykluczeniem społecznym.

Źródło:

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1422), zw.: „rozporządzenie Ministra Infrastruktury”